Doodgegooid is wat overdreven, maar toch, er worden nogal wat invitaties voor het een of ander over ons uitgestort. Het gros verdwijnt linea recta naar de prullenbak, al dan niet digitaal, een enkele uitnodiging blijft dat lot bespaard. Zo ook die voor de Groenmiddag in Het Nordwin College.
Niet getriggerd door de borrel en de warme hap waarmee deze middag wordt afgesloten. Nee, wij zijn nieuwsgierig naar Michel Lafaille, ontwerper van buitenruimte. Hij zal zijn gehoor bijpraten over de hedendaagse tuinbeleving. Zijn visie daarop, welgezegd. En zo kan het gebeuren dat wij, de twee dames van kantoor, dinsdagmiddag 20 januari 2015 plaats nemen in de schoolbankjes.
“De hedendaagse beleving van de tuin,” doceert de veelzijdige Lafaille op een melodieuze toon, die zijn Belgische afkomst onthult“, is misleidend.” ‘Hedendaags’ is een begrip dat iets van kortstondigheid in zich heeft, wat niet past bij tuin, bij duurzaam, bij oorsprong.
En ‘tuinbeleving’ dan?
Een stukje geschiedenis moet verheldering brengen. Kijk eens naar de schilderijen van Henri Martin (1860-1943) of Claude Monet (1840-1926). Schilders van het impressionisme. Je hebt geen idee hoe de tuin in kwestie eruit ziet. Maar daar gaat het ook niet om.
Met hun gevoel voor lichtwerking, atmosfeer en het vastleggen van het moment, roepen ze een sfeer op van welbehagen, zo niet geluk.
Dan onze tuintjes
Plichtmatig netjes, voortvloeisel uit onze neiging tot controle over onze leefomgeving. Lafaille strooit kenmerken van de tuin van nu over ons uit: georganiseerd, overzichtelijk, strenge formaliteit, harde lijnen, dwingende vormen, controle over groen, geen aandacht voor het verticale.
Het resultaat?
Weinig sfeer of gevoel.
Zo, die zit.
Hij wrijft het er nog even in. Controle staat voor dwingend, staat voor plicht. De controle wordt steeds dwingender, dwang leidt tot plicht en plicht is onaangenaam en staat ver af van het oorspronkelijke idee. Staat haaks op geluk.
Eigenlijk zijn we weer terug in de baroktijd met zijn formele lijnen, strakke buxushaagjes en zijn naar binnen gekeerde neiging. Ook toen al wilden we de natuur tot in detail beheersen. Op het scherm glijdt een typisch voorbeeld voorbij.
Najagen tuintrends
We barsten van de trends in de tuin, allemaal even hip en leuk en verleidelijk, maar een trend gaat voorbij en een trend moet je snoeien of behandelen tegen groene aanslag. Geen zin in? Dan verliest je trend snel zijn glans en jaag je eerder windmolens na dan tuingeluk.
Zelfs voor een welbespraakt man als Lafaille is het moeilijk dit geluk in woord en beeld te vangen. Toch is het aan de tuinontwerper een vertaling te maken van wens naar realisatie. Hij of zij staat voor de schier onmogelijke taak het onuitgesproken tuingevoel los te weken van de makkelijk te duiden praktische wensen. Daarbij rekening houdend met het beschikbare budget en de tijd die de tuinbezitter straks in zijn paradijsje aan het onderhoud ervan spendeert.
Humaan ontwerpen
In zijn ontwerpinstituut, waar tuinontwerpers zich onder kunnen dompelen in een verdiepingsslag, staat humaan ontwerpen voorop. Simpel uitgelegd bedoelt Lafaille daarmee dat het geluk van mensen voorop staat. Niks aanpassen aan een zelf opgelegd beeld, maar ruimte scheppen voor vlinders, vogels én tuingeluk.
Maar hoe doe je dat?
Tsja, tuinbezitters moeten zoeken naar hun eigen gevoel bij tuingeluk en bedenken wat ze verwezenlijkt willen zien om dat te kunnen ervaren. De tuinontwerper maakt vervolgens de vertaalslag van de gedachte naar de uitvoering.
Hij of zij schept de voedingsbodem voor je tuingeluk vanuit een langetermijnvisie en vanuit 4 basisprincipes: verhouding, volume, privacy en energiebalans.
Klinkt simpel, maar voor de uitvoering zijn vakkennis en creativiteit onmisbare ingrediënten. Vandaar, een ode aan de tuinontwerper.
RIA
03-02-2015