De Cornus mas of gele kornoelje is er eentje die zich niks aantrekt van winterse ongemakken. In al zijn naaktheid trakteert deze heester je al vroeg in het jaar op talloze gele bloemetjes. Het is dan nog wel geen zomer, als zonnige blikvanger is het een aanwinst in je tuin.
Vitaminerijk
In de herfst geeft de struik rode vruchten. Direct na het plukken smaken ze een beetje wrang. Laat je ze een weekje narijpen dan worden ze zachter en zoeter en zijn ze prima geschikt om jam van te maken. Met een recept voor bijvoorbeeld aardbeienjam kom je een heel eind. Wil je geen pitten tussen je tanden, dan is goed zeven een must. Het is trouwens niet te zeggen dat de Cornus mas elk jaar een goede vruchtopbrengst heeft. Per jaar kan dat enorm verschillen. Hij heeft zo zijn beurtjaren.
Niks nieuws onder de zon
Niet alleen de vogeltjes zijn dol op de vitaminerijke vrucht. Deze is ook befaamd als basis voor vruchten- en sterkere dranken, voor eigen consumptie gefabriceerd door fruitboeren in met name Oost-Europa. In Turkije drinken ze bijvoorbeeld kornoeljebessensap en -limonade (scherbet), in Oostenrijk gaat een sterkere variant door het leven als ‘dirndlschnaps’. Maar niks nieuws onder de zon. In de Middeleeuwen werd de gele kornoelje al in kloostertuinen gecultiveerd en in de 18e eeuw dronk men brandewijn van de vrucht. Nog eerder maakten de oude Grieken en Romeinen kornoeljebessen al in, net als olijven, in het zuur.
De familie Cornus
De Cornus mas is een van de meer dan 60 soorten van de kornoelje. Waarin ze vooral verschillen zijn de kleur van de takken en de bloemen. Wat ze gemeen hebben is hun pracht en niet te vergeten hun kracht en duurzaamheid. Bij de mummie die in 1991 na 5000 jaar werd gevonden in het Ötztal, lagen pijlen, gemaakt van kornoeljetakken. Dat zegt genoeg. De takken zijn overigens waar de Cornus (‘cornu’ is Latijn voor ‘hard als hout’), zijn naam aan ontleent. Goed ook voor hamerstelen en wandelstokken.
Sierwaarde jaarrond
De gele kornoelje is niet alleen geliefd om zijn bloemenpracht. Tussen haakjes, de bloeiende takken doen het ook prima op de vaas. Zijn sierwaarde strekt zich over het hele jaar uit. Mooi groen loof in de zomer, bessen en warme kleuren in de herfst. Wat ook zeker opvalt is de schors. Bij jonge exemplaren is deze groen om later grijsbruin afbladderend te worden. Grote kans dat de gele kornoelje jou overleeft. Hij kan wel 100 jaar oud worden.
Snoeien
De gele kornoelje is zo’n struik die je alleen maar hoeft te snoeien als de vorm eruit gaat. Heerlijk toch? Ga je op zeker moment wel snoeien, dan is maart een geschikte tijd; in elk geval het moment na de bloei en voor het nieuwe blad verschijnt.
Standplaats
Het beste komt de Cornus mas tot zijn recht in een voedzame, het liefst kalkhoudend, niet te droge grond. Als oorspronkelijke bosbewoner stelt de solitair enige schaduw op prijs, maar de zon schuwt hij zeker niet. En enige droogte is ook al geen probleem. Eigenlijk kan er weinig mis gaan.
Hou hiermee rekening: de gele kornoelje is een trotse solitair, die zich graag laat zien. Gun hem een ruime plek. Zijn beloning is zonnig.
Kenmerken Cornus mas (gele kornoelje):
- Vorm: Solitairheester of kleine boom, 1- of meerstammig.
- Blad: Bladverliezend.
- Bloei: Van februari-april tooit de Cornus mas zich met talloze gele bloemetjes op het kale hout. In het najaar draagt de gele kornoelje rode vruchten waarvan je prima jam kunt maken.
- Hoogte: 2 à 3 meter.
- Snoei: Eventueel na de bloei.
- Standplaats: Als blikvanger verdient deze heester een opvallende plek in de tuin.
- Beste planttijd: In pot het hele jaar door, met kluit in het voor- of najaar.
Heb je al zin in deze mooie winterbloeier? Natuurlijk helpen wij je graag verder.